Gwiazdy od wieków pociągały swoją urodą i tajemniczością. Rozświetlone w bezchmurną noc niebo to widok, którego długo się nie zapomina. Ten niezwykły świat fascynuje, gdy ogląda się go gołym okiem, a jeszcze więcej tajemnic może odsłonić, gdy użyje się jakiegoś sprzętu optycznego. Już nawet przez zwykłą lornetkę można zobaczyć mnóstwo ciekawych obiektów, a tym bardziej jeśli kupi się do obserwacji kosmosu teleskop. Urządzenia te cieszą się coraz większą popularnością, a dzięki swoim możliwością otwierają przed miłośnikami astronomii zupełnie nowe możliwości. Warto zatem wiedzieć, jak zabrać się za wybór teleskopu i na co zwrócić uwagę – pozwoli to uniknąć niepotrzebnych pomyłek i w pełni cieszyć się nabytym urządzeniem.
Teleskop dla początkujących – o czym pamiętać przed rozpoczęciem poszukiwań
Wybór swojego pierwszego teleskopu nie jest łatwą sprawą. Urządzenia te posiadają bowiem różną konstrukcję, parametry i jakość wykonania, a osoby mało zorientowane w temacie łatwo mogą paść ofiarą marketingowych sztuczek. Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że nie ma jednego idealnego teleskopu, który spełni wszystkie obecne i późniejsze oczekiwania. Różne konstrukcje sprawdzają się w różnych sytuacjach, dlatego też przede wszystkim dobrze jest się zastanowić, jak zamierza się wykorzystywać ten sprzęt. Trzeba też pamiętać o tym, że wraz z upływem czasu i nabieranym doświadczeniem potrzeby mogą się zmienić, a wtedy być może konieczna będzie zmiana i kupno kolejnego, bardziej zaawansowanego teleskopu.
Jaki budżet na pierwszy teleskop dla amatora?
Prosty teleskop w markecie można już kupić za 100 czy 200 złotych, jednak po takim urządzeniu nie należy się spodziewać zbyt wiele. Owszem, w niektórych przypadkach może nawet coś się przez niego uda obejrzeć, ale częściej będą to nieostre, rozmazane plamy, które bardzo szybko zniechęcą początkującego miłośnika astronomii do rozwijania swojej pasji. Chcąc wybrać sprzęt, który z jednej strony nie obciąży zbyt mocno domowego budżetu, a z drugiej pozwoli na rozwijanie zainteresowań, trzeba wydać co najmniej 500-600 złotych. W tej kwocie można już kupić porządny, markowy teleskop astronomiczny, który niektórym posłuży do końca życia, a innym zapewni mnóstwo przyjemności na pierwszym etapie odkrywania tajemnic kosmosu. Oczywiście jeśli ktoś ma sprecyzowane oczekiwania i wie, czego potrzebuje, to może wydać znacznie więcej. Natomiast teleskopy za niższe kwoty to niestety ryzyko, że z powodu swojej nie najlepszej jakości i parametrów szybko zniechęcą do ich używania.
Ile trzeba wydać na teleskop profesjonalny?
O ile kilkaset złotych z powodzeniem wystarczy na zakup teleskopu, który spełni potrzeby początkującej osoby, to w przypadku profesjonalnego sprzętu trzeba się liczyć z większym wydatkiem. Około 2000 zł pozwoli już na kupno urządzenia o średnicy 6 cali, solidnie wykonanego i z dobrą optyką. Górna granica cenowa jest w zasadzie nieograniczona. Wśród profesjonalistów dużym zainteresowaniem cieszą się modele kosztujące 6-8 tysięcy złotych, posiadające wysokiej jakości optykę i zaawansowane funkcjonalności. Na rynku są również dostępne urządzenia, za które można kupić niezły używany samochód – ale w kwocie kilkunastu czy nawet kilkudziesięciu tysięcy dostaje się teleskop astronomiczny, który spełni oczekiwania każdego miłośnika odkrywania tajemnic kosmosu. Przy zakupie teleskopu profesjonalnego trzeba się jednak dobrze zastanowić, czy chce się tyle wydawać na swój pierwszy sprzęt – na początku astronomicznej drogi często można jeszcze nie wiedzieć, w którą stronę rozwiną się zainteresowania.
Teleskop dla dziecka – o czym należy pamiętać?
Duże znaczenie przy wyborze teleskopu dla początkującego ma też to, kto będzie z niego korzystał. Dorosłe osoby przeważnie mają już określone oczekiwania i wybierają sprzęt dopasowany do swoich potrzeb. Zupełnie inaczej jest w przypadku dzieci. One przede wszystkim dużo eksperymentują i szukają, co może je zainteresować, ale też szybko się zniechęcają. Dlatego pierwszy teleskop dla dziecka powinien być możliwie prosty i niezawodny. Nie są potrzebne jakieś zaawansowane funkcje i rozwiązania, z których i tak nikt nie będzie korzystał. Należy postawić na prostotę i dobrą jakość obrazu, a skomplikowane mechanizmy zostawić sobie na kolejny model. Konieczna jest też solidna, wytrzymała konstrukcja – dzieci często nie są zbyt uważne i mogą coś przypadkowo urwać czy zepsuć.
Teleskop zwierciadlany czy soczewkowy – podstawowe rodzaje teleskopów
Najważniejszym elementem każdego teleskopu jest układ optyczny, to właśnie on jest odpowiedzialny za to, co można będzie takim urządzeniem zobaczyć. W skład tego układu wchodzą dwa główne elementy, to znaczy okular oraz, zależnie od rodzaju urządzenia, zwierciadło lub obiektyw składający się z soczewek. Każde z tych rozwiązań daje inne właściwości optyczne i sprawdza się w innych zastosowaniach. Obecnie na rynku popularność zaczynają też zdobywać teleskopy mieszane, w których projektanci łączą oba systemy.
Teleskop zwierciadlany (Teleskop Newtona)
W przypadku tych urządzeń elementem odpowiedzialnym za skupienie światła jest zakrzywione zwierciadło. Odbite od jego powierzchni promienie kierowane są do punktu ogniskowego, znajdującego się z boku lub z tyłu urządzenia. Teleskopy z tej grupy posiadają stosunkowo niewielkie rozmiary, co pozwala na ich wygodne przewożenie. Świetnie sprawdzają się przede wszystkim przy obserwacji daleko oddalonych obiektów, takich jak mgławic, gromad gwiazd czy galaktyk. Ze względu na to, że lustra zbierają mniej promieni, to obserwacje lepiej przeprowadzać w miejscach, w których nie ma niepotrzebnych źródeł światła.
Teleskop soczewkowy (refraktor)
Refraktory, powszechnie nazywane też lunetami, są wyposażone w układ soczewek. Promienie światła przechodząc przez odpowiednio ukształtowaną warstwę szkła ulegają zakrzywieniu, i są skupiane w punkcie zwanym ogniskiem. Teleskopy soczewkowe posiadają prostą konstrukcję, zapewniającą niezawodność i łatwą obsługę. Sprawdzają się one przede wszystkim przy obserwacji bliższych obiektów, takich jak księżyc czy planety, ze względu na ograniczenia konstrukcyjne są gorzej przystosowane do oglądania obiektów głębokiego nieba. Refraktory dzieli się na dwie podstawowe grupy, to znaczy achromaty posiadające jedną soczewkę oraz apochromaty, w których tych soczewek jest co najmniej trzy.
Teleskop mieszany (katadiopryczny)
Te urządzenia są wyposażone zarówno w zwierciadło, jak też układ soczewek. Taka konstrukcja ma przede wszystkim na celu skrócenie drogi przebytej przez światło, a tym samym poprawę parametrów optycznych. Dzięki temu teleskopy mieszane zapewniają większą uniwersalność, z powodzeniem można je stosować zarówno do obserwacji księżyca i planet, jak również dalszych obiektów. Posiadają one kompaktowe rozmiary, ułatwiające przewożenie, jednak ze względu na skomplikowaną konstrukcję trudniej je samodzielnie regulować.
Teleskop astronomiczny – najważniejsze parametry
Nie ma teleskopów uniwersalnych – poszczególne modele różnią się zarówno konstrukcją jak też parametrami. Przy wyborze teleskopu astronomicznego warto zwrócić uwagę na kilka istotnych aspektów, pozwoli to łatwiej dobrać urządzenie do swoich potrzeb.
Średnica obiektywu lub lustra
Jeśli ktoś poważniej myśli o obserwacji nieba, to powinien unikać teleskopów o małych średnicach układu optycznego, które nie będą w stanie należycie pokazać obserwowanych obiektów. Za niezbędne minimum przyjmuje się średnicę obiektywu lub lustra wynoszącą 50-70 mm, nie warto zawracać sobie głowy mniejszymi modelami. Im wymagania będą rosły, tym średnica powinna być większa – przy obserwacji dalekich mgławic czy galaktyk przydadzą się średnice minimum 150-200 mm.
Powiększenie
Właściwy dobór powiększenia jest bardzo ważny dla prowadzonych obserwacji. Nie oznacza to jednak, że im powiększenie będzie większe, tym lepiej. Generalnie zasada jest taka, że maksymalne powiększenie teleskopu powinno wynosić maksymalnie dwukrotnej średnicy obiektywu lub lustra, wyrażonej w milimetrach. Urządzenia z dużym powiększeniem i niewielką średnicą nie zapewnią wystarczającej jakości obrazu.
Światłosiła (jasność)
Parametr odpowiadający za to, jak dużo światła będzie „łapał” teleskop, a to ma wpływ na to, co można będzie przez niego zobaczyć. Za uniwersalną światłosiłę uważa się wartość 10. Do obserwacji bliższych obiektów ten parametr może mieć większą wartość, przy dalekich gwiazdach i galaktykach można pomyśleć o mniejszej jasności.
Wyciąg okularowy
Jest to po prostu średnica tuby, w której montowane są okulary. Obecnie w teleskopach domowych i profesjonalnych stosuje się trzy rodzaje średnic, to znaczy 0,98″, 1,25″ oraz 2″. Najbardziej popularnym wyciągiem jest 1,25″, wybór takiego jest o tyle uzasadniony, że łatwo będzie można później dokupywać dodatkowe akcesoria.
Sposób montażu
Nawet niewielkie przesunięcia teleskopu mogą spowodować problemy z uciekaniem obiektów z pola widzenia – w końcu mogą być one bardzo oddalone od ziemi. Dlatego też sposób montażu ma duże znaczenie dla tego, jak precyzyjnie chce się prowadzić obserwacje. Przy blisko położonych ciałach niebieskich powinien wystarczyć montaż azymutalny. W przypadku dalekich gwiazd zdecydowanie lepszy będzie droższy, ale bardziej precyzyjny montaż paralaktyczny.
Jak dobrać pierwszy teleskop do swoich potrzeb?
Przy zakupie pierwszego teleskopu trzeba się też zastanowić, kto i do czego będzie go używał. Pozwoli do dobrać dobrze dopasowany sprzęt, który od początku będzie spełniał swoje zadanie.
Kto będzie obserwował?
Osoba obserwatora jest bardzo ważna przy wyborze pierwszego teleskopu – zupełnie inne potrzeby będzie miała bowiem dorosła osoba, a inne dwunastolatek. Jeśli ktoś ma już konkretne oczekiwania, to powinien się skupić na znalezieniu odpowiedniego sprzętu pod nie. W przypadku dzieci i młodzieży lepiej postawić na dobrą optykę i dużą solidność wykonania, unikając skomplikowanych rozwiązań konstrukcyjnych.
Co będzie obserwowane?
Księżyc, planety czy daleko oddalone gwiazdy i mgławice – rodzaj obserwowanych obiektów ma duże znaczenie jeśli chodzi o wybór odpowiedniego sprzętu do ich oglądania. Obiekty bliżej położone lepiej będą widoczne przez teleskopy soczewkowe, z kolei te dalsze przez zwierciadlane.
Jakie będzie miejsce obserwacji?
Zupełnie inaczej ogląda się niebo w miastach, gdzie ciągle panuje świetlna poświata, a inaczej w miejscach, w których nic nie zakłóca obserwacji. Dlatego też w pierwszym przypadku lepiej będą się sprawdzać odporne na zakłócenia lunety, a w drugim teleskopy zwierciadlane. Jeśli ktoś planuje jeździć z teleskopem, to należy postawić ma model łatwiejszy do składania i posiadający mniejszą wagę.
Gdzie kupić teleskop do obserwacji planet?
Wiele osób szuka teleskopu dla amatora na serwisach aukcyjnych lub w marketach. W takich miejscach trzeba jednak bardzo uważać, gdyż urządzenia tam oferowane często mają kiepską optykę i jakości wykonania, i tylko przypominają prawdziwe teleskopy. Jeśli chce się kupić porządny, sprawdzony sprzęt, to najlepiej udać się do jakiegoś sklepu astronomicznego, dodatkowo będzie tam można liczyć na fachowe doradztwo. Oczywiście i na Allegro znajdzie się sprzęt, który spełni wszystkie oczekiwania, trzeba jednak zwracać baczną uwagę na to, co się kupuje. Wyznacznikiem powinna być cena – jeśli coś kosztuje sto czy dwieście złotych, to jakość będzie do tego adekwatna.
Teleskop astronomiczny dla początkujących – często popełniane błędy
Osoby nie mające orientacji z aspektach technicznych związanych z zakupem teleskopu łatwo mogą popełnić błędy. Najczęściej spotykane z nich to:
- Duże powiększenie – trzeba zapamiętać podstawową zasadę – maksymalne powiększenie to najwyżej dwukrotność średnicy obiektywu czy lustra w milimetrach. Jeśli proporcja ta będzie większa, to należy się spodziewać obrazu o znacznie gorszej jakości.
- Marketingowe sztuczki – sprzedawcy kuszą różnymi marketingowymi sztuczkami, które mają zachęcić do zakupu, ale niekoniecznie pokrywają się z rzeczywistością. Ostrożnie trzeba podchodzić do hasła „profesjonalny” – takiego sprzętu nie kupi się za kilkaset złotych. Często nieścisłości w opisach pojawiają się również przy przeznaczeniu teleskopów czy dodatkowym wyposażeniu, na które osoby niezorientowane w temacie mogą się po prostu nabrać.
- Mała średnica obiektywu – minimalna średnica obiektywu, na którą warto się decydować, to 50mm. Urządzeniami o mniejszej średnicy nie warto sobie nawet zawracać głowy, bo niewiele się przez nie zobaczy.
- Nietypowy wyciąg okularowy – tanie modele teleskopów, ze względu na koszty, często są wyposażone w wyciąg okularowy o średnicy 0,98″. Taki standard nie jest jednak obecnie wspierany przez żadnego cenionego producenta, co zamyka drogę przy rozbudowie o dodatkowe akcesoria, takie jak lepsze okulary czy filtry.
- Polimerowa optyka – optyka powinna być wykonana wyłącznie ze szkła. Polimery są wprawdzie tańsze, ale mają też dużo gorsze właściwości, nie zapewnią one odpowiedniej jakości obrazu.
Teleskop do obserwacji gwiazd – podsumowanie
Podsumowując wybór teleskopu trzeba przypomnieć o kilku istotnych sprawach. Przede wszystkim przed zakupem tego sprzętu trzeba się dobrze zastanowić, kto i do czego będzie chciał go używać, nie ma bowiem teleskopów uniwersalnych, które nadadzą się do wszystkiego. W kwocie kilkuset złotych można już nabyć markowy, solidny sprzęt, który zapewni dobrą jakość obrazu i nie zepsuje się po kilku miesiącach. Do super ofert w marketach i na serwisach aukcyjnych należy podchodzić z dużą ostrożnością, a w szczególności nie wierzyć marketingowym hasłom, które są wypisane na opakowaniach czy w opisach aukcji. A jeśli ktoś złapie bakcyla i zechce kontynuować przygodę z poznawaniem tajemnic nieba – to do wyboru ma wiele bardziej profesjonalnych teleskopów.
Teleskop astronomiczny dla początkujących - Ranking 2024
W poniższej tabeli znajduje się aktualny ranking najlepszych produktów w kategorii Teleskop astronomiczny dla początkujących. Ranking aktualizowany jest codziennie, dlatego warto sprawdzić jakie produkty są teraz na topie. Ranking udostępniany jest przez porównywarkę Skąpiec.pl.
Teleskop astronomiczny dla początkujących najlepiej kupić stacjonarnie w sklepie w którym pomogą nam go dobrać osoby, które się na tym znają. Kupiłam dwa lata temu synowi taki sprzęt, czytając opinie w sieci. No nie powiem, cena wcale nie była niska, jak na sprzęt dla początkującego to myślę, że taka po środku. I okazało się, że to dla naprawdę BARDZO początkujących. Dlatego od tego momentu już tylko z osobą znającą się na rzeczy.
Bardzo wartościowy artykuł z którego można się dużo dowiedzieć. Szukam odpowiedniego sprzętu i teraz już wiem, czym powinnam się kierować przy zakupie. Teleskop astronomiczny dla początkujących zaczyna się już od kilku stówek, jednak warto sprawdzać wszystkie parametry i teraz już to wiem. Dobrze, że nie skusiłam się wcześniej na zakup, bo pewnie byłby niewypałem.